در دنیای امروز که سرشار از عواملی است که منجر به حواس پرتی میشوند، اینکه کودکان (مخصوصا در سنین پایین تر) در تمرکز داشتن مشکل داشته باشند امری غیر عادی نیست. هر چند، با افزایش سن انتظار میرود کودک ما تکالیف بیشتری را انجام دهند و مسئولیت های بیشتری را بر عهده بگیرد. در نتیجه کودک باید یاد بگیرد که بر روی یک وظیفه متمرکز مانده و آن را تکمیل کند.
مهارت تمرکز و توجه کردن مانند عضلات ما هستند و برای تقویت به تمرین مستمر نیاز دارند. ممکن است برخی کودکان در این زمینه نسبت به سایرین قوی تر عمل کنند، اما همه بچه ها میتوانند راهکارهایی را برای بهبود تمرکزشان فرا گیرند. از آنجاییکه روند یادگیری، مدرسه و برنامه‌های فوق برنامه کودکان را وادار میکنند تا ساعات طولانی تری را متمرکز بمانند، تمرکز کردن و توجه کردن مهارتی حیاتی برای آنها محسوب میشود.
تمرکز کردن
کودکان میتوانند به راحتی بر فعالیت هایی که لذت بخش بوده و جنبه سرگرم کننده دارند تمرکز کنند. اما زمانی که با فعالیت های خسته کننده و دشوار رو به رو میشوند به سرعت قدرت تمرکز خود را از دست میدهند. عوامل تاثیر گذار بسیاری در این زمینه وجود دارند که ممکن است شما از آنها اطلاعی نداشته باشید. به عنوان مثال عادات غذایی، میزان خواب و یا حتی فضای نامرتب میتواند در کاهش تمرکز کودک تاثیر زیادی داشته باشد.
قبل از اینکه به فرزند خود یاد بدهید که چگونه مهارت تمرکز خود را تقویت کند، باید عواملی که تمرکز کردن را برای او سخت میکند شناسایی کنید. در این مطلب با رایج ترین عواملی که بر قدرت تمرکز فرزندتان اثر میگذارند آشنا میشوید و راهکارهایی که به فرزندتان کمک میکند بر این مشکل غلبه کند را در میابید.
پنج عاملی که بر قدرت تمرکز فرزند شما اثر میگذارند
1. اضطراب و نگرانی
ممکن است کودکان زمانی که مجبور باشند بر روی چندین کار همزمان تمرکز داشته باشند، دچار اضطراب و نگرانی شوند. توانایی تمرکز کردن با بیشتر شدن اضطراب، کمتر میشود. گاهی تمرکز کردن بر روی یک فعالیت و انجام دادن آن کار، خود باعث به وجود آمدن اضطراب میشود که ممکن است تبدیل به چرخه خود تخریبی شود.
نشانه های اضطراب و نگرانی در کودک:
- کارها را به تعویق می اندازد و یا نسبت به درس خواندن و مدرسه رفتن بی میل است.
- به راحتی نمیتواند تمرکز کند و یا کاری را به اتمام برساند.
- دچار تغییرات رفتاری کوتاه مدت مثل عوض شدن ناگهانی حالات و احساسات و یا تخلیه هیجانی میشود.
- گوشه گیری میکند و اکثر اوقات را تنها میگذراند.
راهکارهایی برای حل این مشکل:
اگر فرزند شما نگران و مضطرب به نظر میرسد، با او صحبت کنید تا عامل این اضطراب را دریابید. عواملی که ناشی از اضطراب های درس خواندن و مدرسه هستند، برای هر کودک متفاوت است، اما تمامی آنها منجر به عملکرد‌های تحصیلی ضعیف میشوند. از فرزند خود بخواهید که چشمان خود را بسته و نفس های عمیق بکشد تا ذهن او از تمامی موارد نگران کننده خالی گشته و بتواند باز هم تمرکز کند.
اگر فرزند شما باید کارهای زیادی را بین مدرسه، فعالیت های تحصیلی و مسئولیت های خود انجام دهد، وظایف را برای او بر اساس اولویت دسته بندی کنید. فرزند شما برای انجام هر یک از وظایف، به زمان کافی و همچنین استراحت نیاز دارد.
2. عادت های غذایی
تغذیه فرزند شما بر مهارت تمرکز او اثر میگذارد. مصرف غذاهای آماده به جای وعده های سالم و مقوی و همچنین تحرک کافی نداشتن منجر به بی حالی میشوند. همین موضوع به تنهایی تمرکز کردن را برای او به شدت سخت میکند.
نشانه های عادات غذایی بد کودک:
- صبحانه نخوردن
- بی میلی
- خستگی بی دلیل و افسردگی در بلند مدت
- عدم توجه و فراموشی
راهکارهایی برای حل این مشکل:
اگر فرزند شما گرسنه به مدرسه برود یا شروع به مطالعه کند، تمرکز خود را به راحتی از دست میدهد. پس مطمئن شوید که او هر روز صبحانه ای کامل و مقوی میخورد و وعده های غذایی او سالم، سرشار از پروتئین و چربی های مفید هستند. میوه، سبزیجات، حبوبات و غذاهای سرشار از امگا-3، همگی غذاهایی هستند که قدرت تمرکز فرزند شما را بهبود میبخشند.
3. عوامل محیطی
تلفن همراه، موسیقی، تلویزیون و فضای بهم ریخته اتاق مهمترین عوامل محیطی حواس پرتی فرزند شما هستند. برخی از کودکان به سختی میتوانند این عوامل را نادیده بگیرند، و همین باعث میشود توجه کردن به مسائل درسی چالش برانگیز تر جلوه کند.
نشانه های وجود حواس پرتی محیطی:
- انجام دادن تکالیف بصورت نامرتب
- رها کردن مطالعه و تکالیف در بازه های زمانی کوتاه
- استفاده فراوان از تلفن همراه
راهکارهایی برای حل این مشکل:
زمانی که کودکان در معرض عواملی باشند که باعث حواس پرتیشان میشود، به سختی میتوانند تمرکز خود را حفظ کنند. پس بهتر است فضایی را برای انجام فعالیت های درسی به وجود آوریم که کودک بتواند در آن به راحتی تمرکز کرده و تکالیف خود را با موفقیت به انجام برساند. مدت زمانی که فرزند شما در کلاس و یا مشغول انجام دادن تکالیفش هست، دسترسی به تلویزیون و تلفن همراه را محدود کنید و حتی تلفن همراه خود را در وضعیتی قرار دهید که مزاحم تمرکز او نشود.
اگر فرزند شما نمیتواند روی مسائل درسی تمرکز داشته باشد، از او بخواهید مدتی را به خود استراحت دهد. در مورد کلاس های درس که بلند شدن از روی صندلی گزینه مناسبی نیست، بستن چشم ها و نفس عمیق کشیدن هم میتواند به راحتی قدرت تمرکز را به او باز گرداند.
نامرتب بودن منابع درسی و محیط مطالعه هم میتواند عامل حواس پرتی باشد. علاوه بر فراهم کردن محیطی آرام و مناسب برای درس خواندن، به فرزند خود یاد بدهید که چگونه نکته برداری درسی مفید و اصولی داشته باشد.
مشاهده مطلب بهترین محل برای مطالعه و یادگیری کودک در خانه کجاست؟
نبود چالش
آنچه در کلاس تدریس میشود، به تنهایی برای درگیر کردن برخی از کودکان کافی نیست. آنها ممکن است به تدریج علاقه خود را از دست داده و یکباره دست از توجه کردن بکشند.
نشانه های نبود چالش:
- مباحث را بسیار سریعتر از سایر همکلاسی هایش فرا میگیرد.
- مرتبا نمرات بالایی میگیرد و یا مباحث را میفهمد اما نمره های خوبی نمیگیرد.
- در مورد درس خواندن و مدرسه هیجانی از خود نشان نمیدهد.
راهکارهایی برای حل این مشکل:
برای آن دسته از کودکانی که به چالش بیشتری نیاز دارند، فعالیت های آموزشی فوق برنامه آنها را بیشتر مایل به ادامه روند درسی میکنند. این فعالیت های آموزشی برای آن دسته از کودکانی مفید است که سریعتر از سایر افراد درس را فرا گرفته و در نتیجه خیلی زود حوصله شان سر میرود.
این کودکان به منظور داشتن هیجان در خصوص امر یادگیری و یا درگیر شدن با درس، معمولا به فعالیت های ورزشی، یادگیری زبان های خارجی و آموزش های هنری نیاز دارند.
جمع بندی
کودکان، مخصوصا در سنین کمتر، سرشار از انرژی هستند. پس واقع بینانه نیست اگر از آنها توقع داشته باشیم که همیشه تمام تمرکز خود را حفظ کنند و اصلا حواسشان پرت نشود. شما باید را‌هکار‌های بالا بردن قدرت تمرکز را در سنین پایین تر به فرزند خود آموزش دهید. زمانی که موفق شوید عوامل حواس پرتی فرزندتان را پیدا کنید، آنوقت دقیقا میدانید که چگونه به او کمک کنید تا قدرت تمرکز خود را بالا ببرد.